Suriye'de başkent Şam'da rejimin kontrolü kaybetmesiyle Beşar Esad'ın nerede olduğu daha da büyük bir soru işaretine dönüşürken, Şam-Lazkiye arasında yapılan bir uçuş sosyal medyada çeşitli iddiaları beraberinde getirdi.
Suriye ordusunun Şam'da kontrolü kaybedip rejim karşıtı gruplar kent merkezine girmeye başlarken, Beşar Esad'ın bir uçakla Şam'dan ayrıldığı yönündeki iddialar gündeme oturdu.
Esad hakkında iddialar
Son olarak, internetteki uçuş takip sitelerinde, Şam'daki havalimanından kalktıktan sonra en son Humus'un batısında görülen ancak sonra izi kaybolan bir uçağın devrik lider Beşar Esad’ı taşıdığı iddia edildi.
Söz konusu uçağın radardan kaybolmadan önce 1600 fit yüksekliğe kadar alçaldığı ve "olağandışı hareketler" yaptığı iddiaları ortaya atıldı.
Bir başka iddiada ise Birleşik Arap Emirliklerinden (BAE) kalkan uçak, Şam'a iniş yaparak Esad'ı aldı ve tekrar BAE'ye geri döndü. Esad'ı taşıyan uçak, Humus yakınlarında aniden rota değiştirerek irtifa kaybetti ve ortadan kayboldu. Uçağın kaybolduğu veya düştüğü nü iddia edenler oldu.
Öte yandan İsrail basınında yer alan haberlerde Esad'ın Rusya'daki bir askeri üsse sığındığı yönündeki iddialar var. Esad'ın iade edilip edilmeyeceği ise merak konusu.
Suriye Başbakanı Al-Arabiya haber kanalına verdiği röportajda "Esad'ın nerede olduğunu ve Suriye'den ne zaman ayrıldığını bilmiyorum. Esad'la son temasım dün akşam oldu." ifadelerini kullandı.
53 yıllık Esad iktidarı son buldu
Suriye'de 1963'de iktidara gelen Baas Partisinin 61 yıllık iktidarı, 2011'de özgürlük talebiyle başlayan halk hareketlerinin şiddetle bastırılmak istenmesiyle patlak veren iç savaşta, başkent Şam'ın Suriye iktidarının kontrolünden çıkmasıyla çöktü.
Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye'de 1963'te darbeyle iktidara geldi. 1970'de yılında parti içi darbeyle Beşar Esad'in babası Hafız Esad iktidarı ele geçirerek, 1971'de Suriye Devlet Başkanı oldu.
Beşar Esad ise, babasının ölümü üzerine 2000'de Baas rejiminin başına geçti.
Esad ve Baas iktidarı, rejim karşıtı grupların başkent Şam'a girmesiyle sona erdi.
Suriye'de 2011 yılında özgürlük talebiyle halk hareketleri başlarken Esad iktidarı halka şiddet kullanarak müdahale etti.
Suriye'de 2011 yılında özgürlük talebiyle halk hareketleri başlarken Esad iktidarı halka şiddet kullanarak müdahale etti.
Binlerce kişinin öldürüldüğü müdahaleler sonrası ülkede Özgür Suriye Ordusu toplanan gruplar bölgede rejim karşıtı örgütlenmeye başkasıyla ülkede iç savaş patlak verdi. Rojava’dan geri çekilen Suriye ordusu bölgeyi Kürt güçlerine bıraktı.
Suriye'de 27 Kasım'da yoğunlaşan çatışmaların ardından ülkede Halep, İdlib, Hama'dan başlayarak pek çok bölgede kontrolü kaybetti.
Son olarak başkent Şam'da halkın da sokaklara dökülmesiyle rejim güçleri, kamu kurumları ve sokaklardan çekilmeye başlarken rejim karşıtı gruplar kent merkezinde kontrollerini artırdı.
61 yıllık Baas rejimi ve 53 yıllık Esad ailesi iktidarı sona ermiş oldu.
Çöken rejimin başbakanından açıklama
Esad iktidarının Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, sosyal medya hesabından paylaştığı video mesajında, "Suriye'de halkın seçeceği bir hükümetle çalışmaya hazır olduklarını ve her türlü desteği sağlamaya hazır olduklarını" belirtti.
Kamu mallarına zarar verilmemesi çağrısında bulunan Celali, "Kimseye dokunmayacağını söyleyen ve bize elini uzatan muhaliflere elimizi uzatıyoruz." dedi.
Celali, "Suriye tüm Suriyelilerin. Bu ülke normal bir ülke olabilir, bu ülke komşularıyla ve dünyayla iyi ilişkiler kurabilir. Bu tercih, Suriye halkının seçeceği yönetime kalmış. Biz, seçilecek yeni yönetimle işbirliğine hazırız. Onlara her türlü desteği sağlayıp devlet dosyalarını kolayca onlara aktarmaya hazırız." ifadelerini kullandı
Heyet Tahrir Şam lideri Colani’den açıklama
Rejim karşıtı silahlı grup Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şera (Ebu Muhammed el-Colani), sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Şam'da kamu kurumlarına yaklaşılmaması konusunda uyarıda bulunarak, "Bu kurumlar resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır." dedi.
Şera, "Kamu kurumlarına yaklaşmak kesinlikle yasaktır. Bu kurumlar, resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır. Havaya ateş açılması da yasaktır." ifadelerini kullandı.
Suriye'deki gelişmeler
Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esad rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı.
30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı.
Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam'a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek burada ilerlemeye başlamıştı.
Suriye'nin Ürdün sınırındaki Dera ilinde 6 Aralık'ta operasyon başlatan askeri muhalifler, çatışmaların ardından il merkezini rejim güçlerinden geri almıştı.
Ülkenin güneyindeki Suveyda il genelinin tümü de 7 Aralık'ta muhalif grupların kontrolüne geçmişti. Aynı gün Kuneytra'daki yerel muhalifler de il merkezinin kontrolünü sağlamıştı.
Başkente açılan Humus ilinde de rejim karşıtı güçler, 7 Aralık'ta kent merkezine hakim olmuştu.
Şam'ın güneybatısında Esad rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar 7 Aralık'ta başkentin güney banliyölerine girmişti. Rejim güçleri de Şam'da Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekilmişti.
Rejim karşıtı silahlı grupların başkente hakim olmaya başlamasıyla Esad rejimi 8 Aralık sabahı kısa sürede başkentin tüm kontrolünü kaybetmişti.
Suriye Milli Ordusu'nun Halep kırsalında 1 Aralık'ta Rojava güçlerine karşı başlattığı ‘Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda ise Tel Rıfat ilçe merkezini ele geçirdi.
6 Aralık’ta ise Demokratik Suriye Güçleri, rejim ordularının geri çekilmesiyle ülkenin Irak sınırındaki Deyrezor vilayetinde kontrolü ele geçirdi.