Pek çok kişi, yaşadığı sokağın ne denli deprem riski taşıdığını veya binalarının dayanıklı olup olmadığını bilmiyor. Peki AFAD'ın etkileşimli deprem tehlikesi haritası nasıl kullanılır?
AFAD'ın etkileşimli risk haritasına https://tdth.afad.gov.tr adresinden ulaşmak mümkün. Adrese girdikten sonra açılan sayfada kullanıcılar, e-Devlet bilgilerinizle sisteme giriş yapıyor. Bu adım kimlik doğrulaması için gerekli. Giriş yaptıktan sonra ana sayfanın sol üst köşesinde "Adres Sorgulama" bölümü yer alıyor. Kullanıcılar buradan il, ilçe ve mahalle bilgilerinizi girerek sorgulama yapabiliyor. Etkileşimli haritada herhangi bir mahalle veya sokakta arama yapan kullanıcılar bir sokağın risk görünümünün hemen yakındaki bir diğer sokaktan farklı olduğunu görebilir.
Örnek risk analizi: Silivri Devlet Hastanesi
Çarşamba günü meydana gelen 6.2'lik depremde bina içindeki yapılarda hasar oluştuğuna dair görüntüler sosyal medyaya yansırken Silivri Devlet Hastanesi'ndeki hastalar, hastanenin bahçesine tahliye edilmişti. Hastane binasının bulunduğu sokağı ve mahalleyi etkileşimli haritada görüntülemek mümkün. Euronews'ten Çağla Üren'in AFAD haritası üzerinden Silivri Devlet Hastanesi için analiz ettiği örnekleme göre, haritada Silivri Devlet Hastanesi'nin yer aldığı Nedim Beyazgül Sokak'ın deprem risk analizinde açık renkte, hastaneye çok yakın konumdaki diğer sokakların ise daha koyu bir kırmızıyla işaretlendiği görülüyor.
Nedim Beyazgül Sokak'ın risk analizini görüntülemek için şu adımları izlemek gerekiyor:
1. Sol menüdeki "Bilgi al" butonuna tıklayın.
2. Ardından imleci bilgi almak istediğiniz sokağa getirerek üzerine tıklayın.
3. Açılan pencerede Katman, Değer, Enlem ve Boylam bilgileri yer alır.
Burada kullanıcılar Katman ve Değer bilgilerini kaydedebilir. Bu bilgiler seçili sokağın deprem riski analizini yapmayı sağlıyor.
Silivri Devlet hastanesi örneğinde haritadan elde edilen bilgiler, "PGA 475 / 0.320 g" şeklinde.
PGA 475 ve 0.320 g ne anlama gelir?
PGA 475 katmanı kabaca, "Bu bölgede 475 yılda bir olacak büyüklükte bir depremde, yerin sallanması (ivmesi) ne kadar olur?" demek.
475 yılda bir olan seyrek depremler genelde büyük ve ciddi sarsıntılar anlamına geliyor ki bu da uzmanların beklediği büyük İstanbul depremiyle uyumlu.
Yani AFAD haritasındaki risk analizi 475 yılda bir olacak büyük bir deprem senaryosuna göre hesaplanmış oluyor.
Buradaki PGA ifadesi "maksimum yer ivmesi" demek. Söz konusu ifade beklenen deprem sırasında yerin en hızlı sallanacağı anı belirtiyor.
"0.320 g" ise risk değerini belirtmek için kullanılıyor. Bu ifadedeki "g" harfi de, yerçekimi (İngilizce gravity) için kullanılan bir ölçü birimi.
Söz konusu değerlerin deprem riski açısından yorumlanışı şu şekilde:
0.1 g ve altı: Düşük riskli bölgeler
0.1 g – 0.3 g arası: Orta riskli bölgeler
0.3 g – 0.6 g arası: Yüksek riskli bölgeler
0.6 g üzeri: Çok yüksek riskli bölgeler
Silivri Devlet Hastanesi örneğinde harita üzerinde işaretlenen bölgeye verilen 0.320 g değeri, 475 yılda bir olabilecek büyük bir deprem sırasında yerçekiminin yüzde 32’si kadar bir ivmeyle yerin sallanacağı anlamına geliyor.
0.320 g, tam olarak "yüksek risk" bölgesinin başlangıcında yer alıyor.
