DEM Parti Hakkari Milletvekili Öznur Bartın,Hakkâri ve ilçelerinde tarım ve hayvancılığın temel geçim kaynakları arasında olduğunu hatırlatarak yıllardır devam eden ekonomik, sosyal, siyasi ve güvenlik sorunlarıyla tarım, hayvancılık, ulaşım, altyapı, eğitim, sağlık ve sınır kapıları gibi temel hizmetler ve faaliyetlerde yaşanan büyük zorlukların tespit edilmesi için TBMM Başkanlığına araştırma önergesi verdi.
Bartın'ın verdiği önergenin gerekçesinde Hakkâri'nin coğrafi yapısı nedeniyle tarım ve hayvancılık için elverişli mera ve yaylalara sahip olduğu belirtilerek, güvenlik gerekçesiyle birçok mera ve yaylanın yıllardır fiili olarak yasaklandığı hatırlatıldı.
Önergede, Yasakların, hayvancılığı temel geçim kaynağı olarak sürdüren yurttaşları olumsuz etkilediğinin altı çizilerek, geleneksel yaylacılık faaliyetlerinin durma noktasına geldiği ayrıca yaylalara çıkamayan vatandaşların ekonomik sıkıntılarla boğuştuğu ve hayvancılıkla geçimlerini sağlayamaz hale geldikleri vurgulandı.
"Yasaklar, birçok köyün boşalmasına ve kırsal nüfusun azalmasına yol açmıştır"
Araştırma önergesinde özellikle Mera ve yayla yasakları, üzeriinde durularak şu ifadelere yer verildi:
"Bu yasaklar, birçok köyün boşalmasına ve kırsal nüfusun azalmasına yol açmıştır. Bölgedeki tarım ve hayvancılık, Hakkâri’nin en önemli geçim kaynaklarıdır. Ancak tarım arazilerinin yetersizliği, sulama altyapısının eksikliği ve yayla yasakları gibi sorunlar, üretimi ve verimliliği olumsuz etkilemektedir. Üretim sürecindeki bu zorlukların yanı sıra, tarımsal ürünlerin pazara erişiminde yaşanan ulaşım sorunları, bölgedeki ekonomik sıkıntıları daha da derinleştirmektedir. 1990'lı yıllardan bu yana Hakkâri’deki köy ve mezraların büyük kısmı güvenlik gerekçesiyle boşaltılmış, yurttaşlar zorla göçe tabi tutulmuştur. Zorunlu göç, birçok ailenin tarım ve hayvancılıkla sürdürebildiği geçim olanaklarını kaybetmesine yol açmıştır. Göç sonrası köylerin insansızlaşması, kırsal bölgelerin ekonomik olarak canlanmasını da engellemiştir. Zorunlu göç politikaları sadece demografik yapıyı değiştirmekle kalmamış, aynı zamanda Hakkâri'nin tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yok olmasına da yol açmıştır".
"Uyuşturucu kullanımındaki artış, toplumsal sorunların derinleşmesine yol açmaktadır"
Önergede, Hakkari'de son zamanlarda gençler arasında uyuşturucu kullanımında yaşanan artışında meclis tarafından araştırlması istenilerek, "Hakkâri’de özellikle uyuşturucu çetelerinin faaliyetleri nedeniyle gençler arasında uyuşturucu kullanımı son yıllarda ciddi bir sorun haline gelmiştir. Bölgedeki işsizlik, eğitim olanaklarının kısıtlılığı, sosyal izolasyon ve iktidarın baskı politikalarının yarattığı umutsuzluk, gençleri uyuşturucuya yöneltmektedir. Sosyal hizmetlerin yetersiz kalması ve bu soruna yönelik etkin önlemlerin alınmaması, gençlerin bağımlılığa sürüklenmesine neden olmaktadır. Uyuşturucu kullanımındaki artış, toplumsal sorunların derinleşmesine ve genç nüfusun kaybolmasına yol açmaktadır. Bunun yanı sıra, gençler arasında artan intihar vakaları da Hakkâri’de önemli bir toplumsal sorun haline gelmiştir. Uyuşturucu çetelerinin yarattığı baskı ve gelecek kaygısı, gençlerin intihara yönelmesine zemin hazırlamaktadır. Sosyoekonomik sorunlar, işsizlik, eğitimdeki eksiklikler ve gelecek umudunun çalınması, bu vakaların artmasına neden olan başlıca etmenlerdir" denildi.
"Hakkari’deki köy ve ilçelerin yollarının iyileştirilmesi, önem arz etmektedir"
Bartın önergesinde Hakkari'deki yol sorunlarına da yer vererek, "Ulaşım sorunları, kırsal bölgelerde uzun yıllardır çözüm bekleyen temel altyapı eksiklikleri arasında yer almaktadır. İl genelindeki birçok köy ve mezra, bozuk ve asfaltlanmamış yollar nedeniyle sağlık hizmetlerine erişim, eğitim ve tarımsal faaliyetler gibi hayati konularda ciddi mağduriyetler yaşanmaktadır. Özellikle kış aylarında yolların kapanması, acil durumlarda yurttaşların hastanelere ulaşamaması gibi sorunları beraberinde getirmekte ve yaşamsal riskler doğurmaktadır. Bu nedenle, Hakkari’deki köy ve ilçelerin yollarının iyileştirilmesi, modern ulaşım ağlarının inşa edilmesi önem arz etmektedir" diye belirtildi.
"Sınır ticaretinin etkin bir şekilde yapılamaması, bölge ekonomisinin canlanmasını engellemektedir"
Önergenin devamında bölgenin stratejik konumuna vurgu yapılarak, "Hakkâri, Irak ve İran ile sınır kapılarına sahip olması nedeniyle stratejik bir konumda bulunmaktadır. Ancak, sınır ticaretinin etkin bir şekilde yapılamaması ve sınır kapılarının güvenlik gerekçeleriyle kapalı tutulması, bölge ekonomisinin canlanmasını engellemektedir. Derecik ve Esendere gibi sınır kapılarının yeterince aktif kullanılmaması, bölgedeki işsizlik sorununu derinleştirmekte ve ticaretin gelişmesini engellemektedir. Sınır kapılarının daha etkin kullanılması, Hakkâri’nin ekonomik potansiyelinin açığa çıkarılması için kritik önemdedir. Ancak mevcut durumda sınır ticareti sınırlı kalmakta, bu da bölgedeki yurttaşların ekonomik zorluklarla mücadele etmesine neden olmaktadır" ifadelerine yer verildi.
Bartın son olarak Hakkâri’nin sosyoekonomik sorunlarının derinlemesine araştırılmasını, tespiti ve bu sorunların çözümüne yönelik acil önlemlerin alınması amacıyla bir Araştırma Komisyonu kurulmasını ve Meclis Araştırması açılmasını talep etti.