Ekonomi

Erken emeklilik masada: 9 maddeli yeni düzenleme

Daha geniş kapsamlı ikinci torba yasa için çalışmalar devam ediyor. Bu çalışmaların içerisinde erken emeklilik de yer alacak.

Abone Ol

  Memur ve emekli maaşı zammının belirlendiği ilk torba yasanın Meclis’ten geçmesinin ardından daha geniş kapsamlı ikinci bir torba yasa için adım atılıyor. Bu kapsamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın masasında bekleyen çok sayıda dosya daha bulunuyor.

Mynet'te yer alan habere göre, memurların 3600 ek gösterge artışından, SGK ve Bağ-Kur prim eşitlemesine, kadınların erken emekliliğinden, taşeron sorununa kadar bir çok konu bu ikinci torba yasada yer alacak.

Halihazırda yüzde 17,55’lik enflasyon farkının yanında 8077 TL seyyanen zammı hesaplarında görecek olan memurlar için bir düzenleme daha yapılacak. 

4 meslek grubunu kapsayan 3600 ek göstergenin kapsamı genişletilerek birinci derecedeki tüm memurlar 3600 ek göstergeye dahil edilecek. 

Düzenlemeden ilk etapta 470 binin üzerinde memur yararlanacak.

Bakan Işıkhan ayrıca taşeronların kadroya geçmeleriyle ilgili çalışmayı da devam ettirecek. 

Yine seçimlerden önce başlatılan bu çalışmaya göre kadro yasasından yararlanamayan taşeron işçilere yeni bir hak verilmesi gündeme gelecek.

Yaklaşık 3,5 milyon memur ile 2,5 milyon memur emeklisi de maaşlarına yapılacak zam oranının belirleneceği 2024-2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinde alınacak sonucu merakla bekleniyor. 

2 yılda bir yapılan toplu sözleşme görüşmeleri bu yıl 1 Ağustos tarihi itibariye yapılacak. Kamu işvereni olarak bu toplantılara Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan başkanlık edecek. 2024 ve 2025 yıllarını kapsayacak toplu sözleşmede zam oranları ile mali ve sosyal haklar belirlenecek.

Bakan Işıkhan’ın önündeki en önemli konulardan bir tanesi ise prim eşitlemesi. Bağ-Kur ve SSK primleri 7200 günde eşitleniyor. 

Böylece Bağ-Kur'lu 1 milyon esnaf 9000 gün yerine 7.200 gün ile yani 5 yıl önce emekli olabilecek. Kapsamın belirlenmesinde esnafın yanında çalışan işçi sayısı basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf esnaf olma gibi özelliklere bakılacak. Ancak kapsamın geniş tutularak tüm Bağ-Kurluları kapsaması da gündemde.

Yapılacak indirim, 8 Eylül 1999-30.01.2008 arası sigortalı olan Bağ-Kur'lularda gün sayısı şartı hem kadın hem erkeklerde 25 yıl yani 9 bin gün olarak belirlenmiş ancak yaş şartı kadınlarda 58 erkeklerde ise 60 şartı ile uygulanmıştır.

Yeni düzenleme böylece hem kadınlarda hem erkeklerde prim gün şartını 9000'den 7200'e çekecek. 7200 prim gününü tamamlayanlar sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaşı sağlıyorsa emekli olabilecek.

Ancak primi dolsa da yaşı beklemek gerekecek. 01.05.2008 sonrası sigortalılığı başlayanlar için ise yine 9 bin gün şartı ve kadınlarda 58 erkeklerde 60 yaş ile başlayan ve 65'e kadar kademeli olarak artan emeklilik yaşının tamamlanması gerekiyor.

Yapılacak 1800 günlük indirim ile bu tarihte sigortası başlayan Bağ-Kurlular da 7200 gün ile emekli olabilecek. 

Yine kadınlarda 58 erkeklerde 60 olan yaş şartının da tamamlanması gerekecek. Bu arada EYT'liler içinde henüz 9 bin günü doldurmamış Bağ-Kur'lular yasa düzenlemesi kapsamına girerlerse 7200 günleri varsa hemen emekli olabilecekler

Mevcut durumda farklı kurumlarda çalışmış sigortalılar için iki yöntem uygulanıyor. 2008'den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurumu son 7 yıllık sigortalılık süresindeki 1261 gün belirliyor. 

Bu süre içinde hangi kurumdan 3.5 yıl ve fazlası çalışma varsa o kurum seçiliyor. 1 Ekim 2008 sonrasında sigortalı olanlar ise hangi kurumdan daha fazla prim ödemişse o kurumdan emekli olabiliyor. 

Bu sigortalılar için 3.5 yıla bakılmıyor. Ancak Bağkur ile SSK primlerinin eşitlenmesi söz konusu olduğunda farklı kurumlarda çalışanlar için böyle bir hesaplama yapılması da gerekmeyebilecek.

Bir başka emeklilik reform ise ev kadınları ve anneler için gelecek. Aile Koruma Kalkanı Paketi kapsamında ev kadınları hem sosyal güvenceye kavuşacak hem de yıpranma hakkı benzeri bir uygulama ile erken emekli olabilecek. 

Bu arada SSK ile Bağ-Kur primlerinin eşitlenmesi de erken emeklilik imkanı getirecek. Aile Koruma Kalkanı paketi ile gündeme gelecek olan sistem 4 ayaklı yürütülecek. 

İlk bölümde hiç sigortası olmayan, ya da bu güne kadar çalışma imkanı bulamamış ev kadınlarının sosyal güvencesi ve emekliliği sağlanacak. İkinci adımda ise anneler açısından çocuk sayısına göre erken emeklilik imkanları devreye alınacak. 

Üçüncü adımda da çalışan anneler için bir yıpranma düzenlemesi ile hem yaş şartı hem de prim desteği ile erken emeklilik sağlanacak. Son adım ise doğum borçlanması ile ilgili olacak. 

Sigortadan önce dünyaya gelen çocuklar için de doğum borçlanması yapılarak prim kazanma ile ilgili de çalışma başlatılacak.

İlk adımda herhangi bir sosyal güvencesi olmayan ve primi de bulunmayan ev kadınları için sigorta sistemi devreye alınacak. Anneler isteğe bağlı sigorta sistemi ile sosyal güvenceye kavuşturulacak.

Burada ödenecek primlerin her ay üçte birini devlet karşılayacak. Ev kadınları daha az prim ödeyerek daha erken emekli olabilecek. Sadece emeklilik değil sosyal güvence ile birlikte sağlık hizmetlerinden de ücretsiz yararlanabilecekler. 

Aynı anda yürütülecek olan Bağ-Kur SSK prim eşitliği gerçekleştiğinde de 5400 gün olan kısmi emeklilik şartı 4500 güne kadar çekilebilecek.

Ev kadınlarına getirilecek sosyal güvence ve emeklilik hakkı anneler için daha avantajlı olacak. 

Çocuk sahibi olan ev kadınları isteğe bağlı sigorta yaptırdıklarında kendilerine verilecek prim desteğinin yanında erken emeklilik hakkına da kavuşmuş olacak. 

Fiili Hizmet zammı olarak belirtilen yıpranma sistemi ile çocuk sayısına göre hem prim katkısı hem de yaş şartında esneklik gerçekleşecek. 

Anneler için her yıl primlerine belli miktarda eklenme yapılacak. Burada kriter çocuk sayısı olacak.

Ev kadınlarına uygulanacak yıpranma çalışan anneler için de geçerli olacak. Çalışan annelere de çocuk sayısına göre prim eklemesi yapılacak. 

Bu eklenen primler ile daha az çalışıp daha çok prim sahibi olan anneler için yaş şartı da geriye çekilecek. 

Her yıl 90 günü bulan bir prim desteği sağlanacak. Bu 4 yıl çalışan bir annenin 5 yıl prim kazanması anlamına gelecek.

Anne ne kadar fazla prim kazanmış ise yaş şartı da o kadar geriye gidecek. / mynet