Türkiye'de çalışanların en çok merak ettiği konuların başında emeklilik tarihi geliyor. Değişen yasalar dolayısıyla emeklilik uygulamaları da değişiyor. Son olarak EYT yasası ile milyonlarca sigortalı yaş şartı olmadan emekli oldu. 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlar ise bu şansı kaçırdı ve emeklilik yollarını arıyor.
8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlar için kadınlarda 58 erkeklerde ise 60 yaş ve 7 bin gün prim şartı bulunuyor. Ancak yasalarımızda emekliliği öne çekmek için bazı imkanlar da sunulmuş durumda. Şartları sağlayanlar daha az primle ya da daha erken yaşta emekli olabiliyor.
Emekliliği belirleyen en önemli etmen ise sizin ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarih. Hem ödeyeceğiniz prim günü hem de yaş şartı bu tarihe göre belirleniyor. Ayrıca hangi kurumdan daha çok prim ödediğiniz de önemli.
Eski adıyla SSK; Bağ-Kur ya da Emekli Sandığı mensubu olmanız emeklilik tarihinizi belirliyor. Bunların birkaçından birden sigortalı olduysanız hesap farklılaşıyor. Kamuoyuna yansıyan habere göre, yasalar emekliliği öne çekmek açısından da bazı avantajlar sunuyor:
1. ÇOCUKLAR AVANTAJ: Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olması.
2. ASKERLİK ÖNE ÇEKER: Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor. Böylece en az 1 yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.
3. 10 YIL PRİM YETİYOR: Kısmi emeklilik de denilen yöntemde ise 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'tan başlıyor. Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli. Sonrası için ise prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkıyor.
4. YÜZDE 60 RAPOR YETER: Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler sağlık raporu alarak malulen emekli olabiliyor. En az 1800 gün prim yeterli oluyor.
5. VERGİ İNDİRİMİ YAŞI KALDIRIR: Engelli çalışanlar en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.
6. YIPRANAN KAZANIR: Ağır işlerde çalışanlar, madenciler, gazeteciler gibi mesleklerde çalışanlar sigortalılık sürelerine belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkanına kavuşuyor.
7. ANNEYE PRİM VAR: Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin de 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartından da düşülüyor.
