METİN TEK / YÜKSEKOVA HALKIN SESİ
Van’ın Gürpınar ve Başkale ilçeleri arasında yer alan Hoşap Kalesi, sağlamlığıyla dikkat çekiyor. Mahmudi Beyi Sarı Süleyman Bey tarafından 1643 yılında yeniden inşa edilen Hoşap Kalesi, günümüzde İran ve Iraklı turistlerin uğrak mekanı haline geldi.
‘’Sağlamlığı günümüze kadar geliyor’’
Kalede görevli Eren Demir, Hoşap Kalesi’nde 3 aydır restorasyon çalışmalarının devam ettiğini belirterek, “1643 yılında Sarı Süleyman tarafından yeniden inşa edilen Hoşap Kalesi, her şekilde sağlamlığını koruyor. Sert bir kayalık üzerine yapılmış. Birçok deprem görmesine rağmen zarar görmemiş. Buradaki restorasyon çalışmaları da devam ediyor” dedi.
“Hoşap Kalesi Nasıl Bir Yer”
Van-Hakkari karayolu üzerindeki Hoşap Güzelsu'da yer almaktadır. Hoşap, Van'a 60 kilometre Gürpınar ilçe merkezine ise 40 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Hoşap Suyu'nun kuzeybatısında sarp ve dik bir kaya kütlesi üzerine kurulan kale, iç kale ile bunun kuzeyindeki dış kaleden oluşmaktadır.
Geçmişi itibariyle Urartu Devletine kadar uzanan kale, Osmanlı Devleti'ne tabi Mahmudi Beyleri'nin yaptırdığı şekliyle günümüze ulaşmıştır. İç kale giriş kapısı üzerindeki kitabesine göre Mahmudi Süleyman Bey tarafından, Hicri 1052, Miladi 1643 tarihinde yaptırılmıştır. Dış kale surları arazinin yapısına göre şekillenmiş doğu, kuzey ve batıdan dolanan surlarla çevrelenmiştir. Doğu surları kısmen, batıdakiler ise büyük ölçüde yıkılmış durumdadır. Surları destekleyen burçlardan bazıları günümüze gelmiş, ayrıca doğu ve batıdaki kapıları tamamen yıkılmıştır.
Dış kalenin kuzeydoğusunda bir gözetleme kulesi yer almaktadır. İçerisinde bugün bir cami kalıntısı ile köy evleri mevcuttur. İç kale, güneyden sarp, kuzeyden eğimli bir kütle üzerine kurulmuştur. Kuzey, doğu ve batıdan kale beden duvarları, burç ve kulelerle tahkim edilmiş, kuzeydoğuya ikinci bir tahkimat yapılmıştır.
Kaleye kuzey tarafta, ortaya yakın bir yerde bulunan giriş burcuna açılmış bir kapı vasıtasıyla girilmektedir. Taç kapı şeklinde düzenlenmiş burcun batı cephesinde kitabe, kör pencere ve aslan kabartmaları belirli bir hareketlilik sağlamaktadır. Ayrıca orijinal demir kapı kanatları hala işlevini sürdürmektedir. İçerisinde Mahmudi Sarayı olarak nitelenen kompleks yapılar yer almaktadır. Bunlar kalenin güney tarafında sıralanmaktadır.
En üst ve doğu kesimde seyir köşkü, bunun hemen batısında harem ve en batı uçta da selamlık yer almaktadır. Mescid, zindan, fırın ve sarnıç iç kalenin diğer yapılarıdır. XIX. yüzyıl ortalarında terkedilmiş olan kale, içerisindeki yapılarıyla günümüze büyük ölçüde sağlam olarak gelmiştir. Bölgenin dikkat çeken sembol yapılarından biri olarak günümüze kadar geliyor.