Mardin’in tarihi evlerinde yer alan antik kapı tokmakları, bölgenin benzersiz kültürel mirasının bir parçası olarak öne çıkıyor. El işçiliğiyle ustalıkla şekillendirilen bu tokmaklar, sembollerle süslenmiş ve her biri kendine özgü bir karakter taşıyor. Kapının sol kanadında horoz figürlü, kalın bir tokmak yer alırken, sağ kanadında ise halka bir tokmak bulunuyor. Kapının çalındığında duyulan sesin kuvvetli olması durumunda, çalınan tokmağın kalın olan olduğunu, erkek misafir geldiğini belirtir. Gelen erkek misafire, ailenin erkek bireyleri tarafından kapı açılır. İnce halka ses kadın misafirin geldiğini belirtir, kapı kadınlar tarafından açılır.
71 yaşındaki Selahattin Babat, 58 yıldır geleneksel kapı tokmakları yapıyor. 58 yıldır bu geleneksel meslek ile uğraştığını belirten Babat, "Eski kapı tokmakları yanında eski menteşe ve çivi de yapıyorum. Kapı tokmaklarının şeklini ilk ben çıkardım. Mesleğimizin devam etmesi için devletten yanıma öğrenci vermesini istiyorum. Marangozun yaptığı kapıya, kapı tokmakları lazım olur bunun için bizden sonra bu mesleğin devam etmesi gerekir. Hepsi tarihe karışıyor. Mardin’de evlerin kapı tokmaklarının çoğunu ben yaptım. Bizden sonraki nesil mesleği öğrensin ki ilerde zorluk çekmesin" dedi.
Kapı tokmaklarının anlamına değinen Babat, "Eskiden zil olmadığı için evin kapısına iki çeşit tokmak yapılırdı. Bu tokmakların bir tanesi halka bir tanesi de horoz şeklinde olurdu. Gelen tok sesin erkek olduğunu, ince sesin de kadın olduğunu ev halkı anlar kapıyı ona göre açardı, ve bu gelenek günümüzde bile devam ediyor" diye konuştu.
