Van Gölü havzasına ilkbahar aylarında göç eden kır kırlangıçları, sineklerle beslenmelerinden dolayı ekolojik dengede önemli bir yere sahip oldukları biliniyor. Tertemiz ve berrak bir görüntüye sahip olan çay, kayalar arasından büyük bir coşkuyla akıyor. Müküs Çayı hem sesi hem de görüntüsüyle ziyaretçilerini etkiliyor. Suyun çıktığı mağaranın tavan kısmında yüzlerce kırlangacın yuvalarını fark eden vatandaşlar, suyun yanı sıra kırlangıçların yavrularını nasıl beslediğini de izleme fırsatı buluyor.
Bir diğer yandan Tuşba ilçesine bağlı Çitören Mahallesi’nde dik tepenin yamacına yuva yapan binlerce kırlangıç, güzel bir görsel sunuyor. Van Gölü kıyısındaki sazlık alanda sinek avlayarak yaşamını sürdüren kırlangıçlar, eylül ayının sonlarında ise bölgeden göç ediyor.
Müküs Çayını ziyaret eden gazeteci Ziya Türk, "Şuanda Bahçesaray ilçesindeyiz. Müküs çayı olarak bilinen suyun kaynağındayız. Buraya herkes su için gelir ama burada farklı bir şey var. Genelde evlerin balkonlarında, toprak alanlarda, kendilerini güvenli hissettikleri yerlerde yuva yapan kırlangıçlar, burayı kendilerini güvenli ve huzurlu bulmuş olacaklar ki suyun çıktığı bu mağaranın duvarlarına yuva yapmışlar. Su için gelen vatandaşların ilgisini çekiyor. Onlar da kırlangıçları merakla izliyorlar" dedi.